Juli 2025
Op welke termijn is het te verwachten dat men, volledig via een smartphone, een nieuwe woning kan aanschaffen?
In Nederland is het op dit moment nog niet mogelijk om een woning volledig via je smartphone aan te schaffen, van bezichtiging tot en met de notariële akte. Wel zijn er al veel stappen in het proces die digitaal of via een smartphone kunnen worden afgelegd.
De vraag is dan ook eerder op welke termijn alle stappen in het proces volledig via een smartphone afgehandeld kunnen worden. Hieronder een inschatting van de termijnen voor de verschillende fasen, rekening houdend met de huidige technologische ontwikkelingen en wet- en regelgeving in Nederland:
Korte termijn (binnen 1-3 jaar):
Meer geavanceerde virtuele rondleidingen en augmented reality (AR) bezichtigingen: Hoewel nu al mogelijk, zullen deze technieken steeds realistischer en interactiever worden, waardoor een fysieke bezichtiging minder noodzakelijk wordt. Denk aan het plaatsen van virtuele meubels of het aanpassen van de indeling via AR.
Volledig digitale aanvraag en goedkeuring van hypotheken: Diverse banken bieden dit al gedeeltelijk aan, maar de processen zullen verder worden gestroomlijnd en er zal meer gebruik worden gemaakt van automatische data-uitwisseling (met toestemming van de klant).
Digitale ondertekening van koopovereenkomsten: De notaris kan al werken met digitale handtekeningen voor bepaalde documenten. Het volledig digitaal ondertekenen van de koopovereenkomst (die nu vaak nog een fysieke handtekening vereist) zal verder worden geaccepteerd en juridisch waterdicht worden gemaakt.
Uitgebreidere data-integratie en gepersonaliseerde advisering: Apps zullen steeds beter in staat zijn om, op basis van voorkeuren en financiële situatie, passende woningen te selecteren en advies te geven.
Middellange termijn (binnen 3-7 jaar):
Innovaties in de notariële processen: De notaris speelt een cruciale rol in het juridisch bindend maken van de eigendomsoverdracht. Hoewel er nu al digitale stappen zijn, is een volledig digitale overdracht met een volledig digitale notariële akte complexer. Er moet een juridisch kader komen voor biometrische identificatie en digitale bewijskracht van de eigendomsoverdracht. Mogelijk wordt er gewerkt aan "smart contracts" op basis van blockchain technologie die de eigendomsoverdracht automatiseren na het voldoen aan bepaalde voorwaarden, hoewel de rol van de notaris dan nog steeds cruciaal blijft voor de juridische controle en inschrijving in het Kadaster.
Integratie van alle betrokken partijen in één platform: Een platform waar makelaars, hypotheekadviseurs, banken, notarissen en het Kadaster naadloos samenwerken, waardoor de klant vanuit één app het hele proces kan managen.
Lange termijn (binnen 7-10+ jaar):
Volledig geautomatiseerde en juridisch erkende "blockchain-vastgoedtransacties": Dit zou de meest ingrijpende verandering zijn. Hierbij wordt de eigendomsoverdracht geregistreerd op een gedistribueerd grootboek (blockchain), waardoor de rol van tussenpersonen zoals de notaris en het Kadaster fundamenteel verandert. Dit vereist echter significante wetswijzigingen en brede acceptatie.
Verregaande artificial intelligence (AI) en machine learning in het gehele proces: AI kan helpen bij de waardebepaling, risicoanalyse en het voorspellen van toekomstige ontwikkelingen, wat het besluitvormingsproces voor de klant verder kan automatiseren.
Obstakels en uitdagingen:
Wet- en regelgeving: De huidige wetgeving is niet volledig toegerust op een volledig digitale woningtransactie, met name op het gebied van notariële akten en eigendomsoverdracht.
Beveiliging en privacy: De gevoeligheid van financiële en persoonlijke gegevens vereist robuuste beveiligingsmaatregelen en duidelijke privacyprotocollen.
Acceptatie door consumenten: Niet iedereen zal direct comfortabel zijn met een volledig digitale aankoop van een woning, een van de grootste aankopen in iemands leven.
Complexiteit van het proces: Een woningtransactie is complex en er zijn veel partijen bij betrokken. Het naadloos integreren van al deze stappen in één app vergt aanzienlijke technologische ontwikkeling.
Conclusie:
De verwachting is dat binnen 5 tot 7 jaar de meeste stappen van het woning aankoopproces, van bezichtiging tot hypotheekaanvraag en de ondertekening van de koopovereenkomst, grotendeels via een smartphone kunnen worden afgehandeld. Het volledig digitaal afronden van de notariële eigendomsoverdracht en inschrijving bij het Kadaster, zonder enige fysieke aanwezigheid of handtekening, zal waarschijnlijk nog langer duren (7-10+ jaar), vanwege de noodzakelijke wetswijzigingen en de juridische implicaties. De technologie is al ver, maar de juridische kaders en acceptatie moeten volgen.