CFD biedt via haar Column persoonlijkheden uit de financiële branche een podium, om met visie op recente gebeurtenissen nader in te gaan.

 

 

Deze maand is Henk Folkers gastcolumnist

              

 

Henk is beleggingsdeskundige en financieel expert en heeft vele functies vervuld in de financiële branche. In zijn column gaat Henk in op het Pensioenakkoord 2019, welke hij ziet als een gemiste kans om het voor eens echt goed in te richten.

 

 

 

Het is weer zomer! 

Zon en zee geven ons weer die broodnodige Vitamine G van Geluk en Genieten.

Lekker buiten zitten, drankje doen, barbecueën en in de zeilboot varen. 

Mijn vrouw krijgt zin in een feestje en zegt: "Nou lieve schat, laten we volgend jaar rond deze tijd en met mooi weer ons 35 jarig huwelijksjubileum buiten vieren in onze tuin bij de aanlegsteiger. Met een BBQ-feestje met lekkere hapjes en gemarineerde kippetjes op het vuur. Daar is vast iedereen als de kippen bij" 

 

Mijn vrouw is de grappenmaker thuis. 

 

Ze gaat verder.

"Laten we ze nu al uitnodigen en bovendien ga je volgend jaar met pensioen. Dubbel feest! Maar dan moeten we wel weten wat voor weer het is, want als het stormt of regent vind ik er niks an". Ik ken dit soort gesprekken. Eén verkeerd woord en we staan als kemphanen tegenover elkaar. Dat wil ik natuurlijk niet, dus ik loop voorlopig op eieren in deze discussie.

Terwijl ik bewust kies voor de stilte, dwalen mijn gedachten af naar dat woordje pensioen. Een ogenschijnlijk klein woord, maar zo’n groot onderwerp.

 

De Pensioendiscussie is actueel en inmiddels uitgegroeid tot een serieuze echtelijke twist tussen werkgever, werknemer en wetgever. 

Terwijl we allemaal willen genieten van onze overvolle pensioenpotten, de uitstekende historische- en actuele beleggingsresultaten, onze mooie CAO 's en onze eigen ooit afgesloten gegarandeerde koopsomlijfrentes gaf de UFR (Ultimate Forward Rate) onderzoekscommissie, onder aanvoering van Jeroen Dijsselbloem, een lage UFR-rating af en was advies van Klaas Knot, dat de werkgevers meer uit moeten geven en de lonen moeten verhogen. Dus nog meer pensioenpremie....!?

 

Spontaan komt de volgende waarschuwingstekst bij me boven borrelen: 

"Loop onnodig risico. In het verleden door de overheid berekende historische- en toekomstige marktrentes bieden geen garantie voor de toekomst "  

 

Door de Nederlandse zekerheidswaanzin gaat de dekkingsgraad opeens naar beneden met 2,5 %, omdat ons kabinet gelooft in Global Warming!

Hoogstmerkwaardige timing overigens die verlaagde UFR zo twee dagen na het akkoord...

Knot steunt dan ook nog het gestelde dat versoepeling van de rekenregels geen optie zijn?  

Onderdekking wordt Onderkoeling!

 

Gevolg?

Ons eigen ex-staatspensioenfonds ABP zit Duurzaam op 96% dekkingsgraad en het PFZW moet zich Zorgen maken over haar Welzijn. Het Pensioenfonds voor de Binnenvaart staat onder water, het Pensioenfonds BPL voor de Bouw moet weer in de steigers, het Pensioenfonds voor het Bakkersbedrijf moet droog brood eten en het Pensioenfonds voor de Kapper moet korten? Om er maar een paar te noemen. 

Wat doe je ons toch aan Jeroen?

 

Nederland loopt onder in de door de overheid bedachte "voorbeeldrentes". 

 

Niemand snapt ze. Zo hebben we deze zomer in de aanbieding :

·       de Wettelijke rente (2%) voor (na-)betalingen, 

·       de Fiscale Marktrente (-0,1%!!) voor pensioenberekeningen voor zelfstandigen, 

·       het U-rendement (-0,09%!!) voor het aankopen van die welverdiende lijfrente bij een verzekeraar,

·       het T-rendement( 0,18%) op 7 -jarige of langer durende staatsleningen als grondslag voor de

winstdeling op een polis.

De Staatssecretaris van Financiën gaat dan ook nog even Snel en Voorbeeldig het forfaitaire box 3 vermogensrendement voor particulier beleggen laten stijgen naar het "aangenomen werk-rendement" van 5,6% (HUH! Blijft het zomer deze winter??)  en zorgt voor nog een rendementsmaatstaf waar niemand iets van snapt.

En wat te denken van de 60.000 bezwaren over het te hoge verplichte rendement voor deze heffing. Makkelijker kun je het niet maken bij de Belastingdienst. 

 

Dit betekent blijkbaar ook dat je als kleine belastingbetaler (nou ja, je betaalt als individu natuurlijk meer belasting dan een miljardenbedrijf) beter kunt beleggen dan alle 220 pensioenfondsen tezamen met al hun hooggeleerde beleggingsbesturen. 

Want die besturen van de fondsen mogen maar tegen de 2% als "voorbeeldrendement" nemen om de bedachte dekkingsgraad te halen!  Maar goed, dat levert de pensioenfondsen dan ook die ruime € 8,7 miljard aan vermogensbeheer- en transactiekosten per jaar op. Leuk baantje hoor pensioenfondsbestuurder!

 

Nederland is doorgeschoten in haar wetgeving en de meest krampachtige van de internationale pensioenwereld geworden. Laten we toch alle zeilen bijzetten om die Pensioendiscussie op een onderbouwde manier te voeren, want nu krijgen we alleen maar spookverhalen in de pers met de Doorsneepremie als de "Night King" en de Marktrente als de allesverzengende "Dragon". Of was het Draghi? En waar is Rutte in deze "Pension Game of Thrones"? Zit hij nog op zijn Haagse troon als ik met pensioen ga? Het is allemaal onvoorspelbaar. Maar zeker is dat het onzinnig is om uit te gaan van een huidige of toekomstige marktrente. De Pensioenwet vraagt dat zelfs niet. Lees maar na. 

Integendeel. De wet wordt hier dus niet juist uitgevoerd.

We sparen namelijk al decennia die 100% van de pensioenpotpremies niet bij een bank, maar door te Beleggen. Met een hoofdletter. Dat beleggen doen we zelfs uitstekend en we staan bovenaan in de top drie van de wereld als het gaat om de behaalde beleggings-resultaten. 

We hebben in werkelijkheid nooit gespaard op basis van een marktrente en een UFR vindt helemaal geen grondslag in de Pensioenwet..

De pensioenfondsen maakten de achterliggende 20 jaar gewoon tussen de 6 en 7% netto rendement, de laatste 5 jaren tegen de 6 % en ze halen die bedachte 2% in werkelijkheid al decennia lang op hun sloffen en doen dat ook heus wel in de toekomst. 

 

Daarnaast nog het volgende. Iedereen rekent straks op hun persoonlijke AOW. Dit is maandelijks rond de € 800 bruto per persoon als je een partner hebt. Maar die AOW van ons kent geen dekkingsgraad. Het is namelijk een Omslagstelsel en dat geld komt dus allemaal uit de lopende begroting... . Maak je maar eens zorgen over de houdbaarheid van dat systeem.....  Ik reken er in ieder geval al geen 20 jaar meer op en ook niet die 20 jaar in de toekomst. Tot zover het Dekkingsgat van de AOW, maar daar schrijf ik een andere keer nog wel over.

 

En ons echte pensioen, het pensioen dat je opbouwt via de baas, is gemiddeld € 900 euro per maand voor de "Henk en Ingrid" in dit land. 

Maar gelukkig krijgen veel mensen daarbij nog een uitkering van een lijfrente die ze ooit hebben afgesloten op aanraden van hun financieel adviseur. Of ze hebben een flinke spaarpot of beleggingspot, zodat ze nog heel wat hoger kunnen uitkomen. Bovendien heeft ook de partner nog recht op die € 800 AOW en heeft hij of zij misschien ook nog een paar honderd euro pensioen opgebouwd. Het CBS zegt dat 65-plushuishoudens uiteindelijk gemiddeld een pensioeninkomen van € 3.170 bruto per maand hebben. 

Veel lezers zouden daarvoor nu tekenen! 

 

Tel daarbij op dat ze veelal hun huis geheel of grotendeels hebben afgelost en je moet toegeven Klaas, dat paniekzaaien niet nodig is. Gelukkig voor jou hebben ze de persoonlijke pensioenpotten bij de pensioenfondsen lekker ver weggestopt in de wetgeving. Wetgeving die zijn weerga qua onduidelijkheid en overbodigheid niet kent in de internationale pensioenwereld. Ten eerste kan een pensioenfonds dat- zelfs heden ten dage- niet oplepelen op verzoek van een deelnemer en ten tweede kan de deelnemer er toch niet bij want bij de Nederlandse pensioenfondsen is het credo "Uw geld van Ons". 

 

Pensioen is de optelsom van premie (inleg) en rendement. En dat laatste maakt dat pensioen onzeker is en blijft. Zoals de buitentemperatuur schommelt, zo schommelen onze interne dekkingsgraden ook. 

 

Weet dan ook dat er nooit ECHTE defined benefits (en dus gegarandeerde pensioenen) zijn geweest, want we hebben elkaar dat decennia lang wijsgemaakt en nog erger: wijs laten maken. In het buitenland zit men al jaren op Defined Contribution. Je inleg (contributie) is vastgesteld, het rendement niet. Da's duidelijk.

De overheidsregels zorgden voor verplichte financiële pensioenbuffers. Ja, Kok en Lubbers hebben uit dat ABP-potje gewoon geld gejat, dat dan weer wel, maar zolang de buffers groeiden…. Na mij de zondvloed.

 

Het heeft geen zin om één enkel element – zoals het indexatiebeleid, de doorsneepremie of bijvoorbeeld de rekenrente – uit het huidige pensioencontract te lichten met die oeverloze en zinloze Pensioendiscussie en Principe- Akkoorden, die ons al meer dan 10 jaar in de grip houden. We zeilen nu zonder pensioenkompas en lopen vast met het Schip van Staat op de bodemrente! 

Er zijn zo veel meer ontwikkelingen die aanleiding geven voor een wijziging van het stelsel. Zoals ontwikkelingen op de financiële markten, demografische ontwikkelingen en trends op de arbeidsmarkt. Het moet dus echt gaan om een nieuw pensioenstelsel met daarbij passende regels en geen nieuw akkoord. Een lapmiddel is niet genoeg! We moeten nu namelijk opnieuw lappen voor de UFR-rate.  

 

Wat Ingrid en mij betreft gaan we naar een nieuw pensioencontract waarin we geen "hernieuwde huwelijksbelofte doen" maar werken aan een pensioen-samenlevingscontract. 

Een contract waarin we een pensioenverwachting geven. Laat ons gewoon zien wat er in onze pot zit en wat ons dat, tegen de tijd dat we met pensioen gaan, gaat opleveren. 

We willen andere regels en we willen ons pensioen kunnen laten meebewegen met de economie. 

Lekker swingen is goed voor je heupen! Hoef je echt niet voor naar de sportschool.

Gaat het goed met onze economie? Pensioenen omhoog. Zitten we in een minder gunstig economisch klimaat? Pensioen verlagen. 

 

Nu zit heel Nederland vast aan het huidige stelsel met starre regels. 

Wij vinden het in ieder geval broodnodig dat er in 2019 knopen worden doorgehakt. Kom met een nieuw pensioenstelsel. Geen reparaties aan de oude ketel, maar een nieuwe. Zonder C(A)O 2 uitstoot, met een stelsel waarin mensen zelf ook grotendeels kunnen blijven bouwen aan een warm en goed pensioen. 

Verminderen we gelijk die footprint van het verleden en groen Nederland ook weer blij.

 

Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Daarom beste belastingwetgever, verplicht die pensioenfondsen dan ook nog eens niet om een vijfde van hun belegde geld "risicoloos"en dus "rendementsloos" (tegen 0,1%) te beleggen in waardeloze Nederlandse-en Duitse staatsleningen. 

 

Met beter renderende en vrijer (sociaal) te besteden pensioengeld bieden we ook nieuwe kansen aan jonge stellen, helpen mee aan de energietransitie en helpen hun latere generatie. Laat alstublieft daarnaast de pensioenfondsen ook nog meer beleggen in hypotheken voor de jonge starters met een 100% "dekkingsgraad-gedekte"(staats-gemeentegarantie). Dat is immers ook risicoloos gebleken in het verleden en daarmee komt de koopmarkt ook weer op gang.

 

Ik weet het: Je kan vandaag niet zeilen op de wind van gisteren, maar ook niet op die van morgen... Dus laten we een Pensioen-Delta Plan bedenken en scherp aan de wind zeilen, de golven trotserend en bakzeil halend en zorg dat de pensioengerechtigden aan de steiger in de luwte kunnen liggen. Met uitzicht op een gesubsidieerde windmolen. Vooruit.

 

Tot slot:

Die bijna € 2000 miljard die we met z'n allen als appeltje voor de dorst hebben gespaard, wordt echt geen krent in de toekomst... De Staat pakt haar toekomstige belastinginkomsten op de pensioenspaarpotten toch wel: € 600 miljard aan latente belastingclaim!

 

En dat is geen voorspelling, maar een echte (pensioen-)toezegging!

 

Terug graag allemaal naar de logica en weg bij de theoretische modellen. Als inspiratie onderstaand mijn eigen praktische huis-weerapp.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nu verder met mijn lijstje voor de BBQ, anders krijg ik er nog een pensioendiscussie bij.

Proost alvast, op een lange, mooie zomer!